ترمز (Brake)
ترمز در جرثقیلها از بخشهای اساسی و مهم به شمار میآید. ترمزها بطور عمومی پشت یا جلوی موتورها نصب میشوند. در جرثقیلهای صنایع سنگین مخصوصا در مواردی که ایمنی در برابر سقوط بار بسیار مهم باشد ترمزها را روی درام هم نصب میکنند. گشتاور ترمز در جرثقیلها را معمولا بین 3 تا 6 برابر بیش از گشتاور موتور در نظر میگیرند. کلیه انواع ترمزها روی جرثقیل در حالت Normal close کار میکنند. ترمزها از حیث منبع تامین توان به دو دسته ترمزهای مغناطیس (Magnetic brake) و ترمزهای هیدرولیک (Hydro brake) تقسیمبندی میشوند.
انواع ترمز
ترمز مغناطیسی (Magnetic Brake)
اساس عملکرد این تیپ از ترمزها جذب صفحه ترمز به سمت یک مگنت مغناطیسی است که باعث باز شدن ترمز میشود و در موقع ترمز گرفتن این صفحه به واسطه فشار چندین فنر فشرده شده دوباره باعث قفل شدن دیسک ترمز میشود. بطور کلی این تیپ از ترمز مشتمل بر مگنت، دیسک ترمز، کوپلینگ هزارخاری و تعدادی فنر میباشد. این تیپ از ترمز معمولا در پشت موتور نصب میشود و از نظر مشخصات مغناطیسی در انواع تک فاز، دو فاز و سه فاز تولید میشوند. نوع تک فاز این تیپ از ترمزها بدلیل استهلاک بسیار پایین قطعات و عمر و عملکرد بهتر بیشترین کاربرد را در جرثقیلها دارد.
ترمز هیدرولیک (Hydro Brake)
اساس عملکرد این تیپ از ترمز، مکانیزمی مکانیکی است که به واسطه توان حاصل از یک پمپ هیدرولیکی فعال میشود و ترمز باز میشود. ترمزهای هیدرولیک مشتمل بر کفشکهای ترمز (Shoes brake) و کاسه ترمز (Drum brake) و موتور پمپ هیدرولیک (Thruster) و مکانیزم مکانیکی است. این نمونه از ترمز از حیث مکانیزم مکانیکی به دو دسته ترمزهای هیدرولیک با مکانیزم دیسکی و ترمزهای هیدرولیکی با مکانیزم کاسهای تقسیمبندی میشوند. نوع مکانیزم دیسکی دارای عملکرد بهتر و استهلاک کمتر و حجم کمتر است ولی به لحاظ اقتصادی گران قیمتتر است و لذا در صنایع سنگین و نیمه سنگین بیشتر از نوع مکانیزم کاسهای استفاده میشود.
ترمز اضطراری درام (Thruster Shoes Drum Brake)
این ترمز به عنوان ترمزی ایمنی در مواقع حادثه شناخته میشود و روی دیسک درام نصب میشود و صرفا زمانی عمل میکند که به هر دلیلی بار شروع به سقوط کرده باشد. در این لحظه ترمز به کمک حسگرهای بسیار دقیق دور شمار عمل میکند و درام را قفل میکند. این ترمز از خانواده ترمزهای هیدرولیک دیسکی به شمار میرود ولی با توان چندین برابر بیشتر. قیمت بالای این ترمز در کنار تجهیزات مکانیکی و الکترونیکی و الکتریکی مربوط به آن باعث شده از این ترمز بیشتر در جرثقیلهای فوق سنگین مخصوصا در صنایع فولادسازی به کار گرفته شود.